2017年7月12日 星期三

白話字韻母設計分析
(以a i為例)

20131001_白話字韻母設計分析
(a i為例)
韻母有兩種:開尾韻母kap 閉尾韻母。
一、開尾韻母:由喙空發聲抑是喙空鼻空同時發聲
    1. 基本韻母a e i o͘ u o ai ia oa ui au iau oai io oe iu 16
    2. 鼻化韻母基本韻母+ (a e i o͘ aiⁿ iaⁿ oaⁿ uiⁿ……..)
    3. 喉塞音基本韻母+h (ah eh ih o͘h uh oh aih iah oah uih…….)
    4. 喉塞鼻音基本韻母+ h (ah eh ih o͘h aiⁿh iaⁿh uiⁿh……….)
二、閉尾韻母:韻尾音由鼻空送出抑是閉塞無聲
1. 鼻音韻尾韻母:am im om iam an in un ian oan ang eng ong iang iong
2. 入聲韻尾(漢語入聲)ap ip op iap at it ut iat oat ak ek ok iak iok
3. 鼻音韻母:m ḿ m̀ mh m̂ m̄ m̍h ng ńg ǹg ngh n̂g n̄g n̍gh
下面就用a i做例,分析白話字(台語羅馬字)按怎a e i o͘ u o ai ia oa ui au iau oai io oe iu16个基本韻母配合鼻化符號「」、喉塞符號「h」、鼻音符號「m n ng」、閉塞符號「p t k」做有規律ê排疊,建構成台語韻母ê系統,chit-ê規律系統若有認bat清楚,boeh學台語聲韻to̍h-ē感覺加真簡單。
用「a」做例:
一、開尾韻母:由喙空發聲抑是喙空鼻空同時發聲
    1. aa á à â ā
    2. aⁿa áⁿ àⁿ âⁿ āⁿ
    3. ahah a̍h
    4. ahah a̍ⁿh
二、閉尾韻母:韻尾音由鼻空送出抑是閉塞無聲
1. amam ám àm âm ām
2. anan án àn ân ān
3. angang áng àng âng āng
4. apap a̍p
5. atat a̍t
6. akak a̍k
計共30a á à â ā a áⁿ àⁿ âⁿ āⁿ ah a̍h ah a̍ⁿham ám àm âm ām an án àn ân ān ap a̍p at a̍t ak a̍k
用「i」做例:
一、開尾韻母:由喙空發聲抑是喙空鼻空同時發聲
    1. i→i í ì î ī
    2. ii íⁿ ìⁿ îⁿ īⁿ
    3. ihih i̍h
    4. ihih i̍ⁿh
二、閉尾韻母:韻尾音由鼻空送出抑是閉塞無聲
1. imim ím ìm îm īm
2. inin ín ìn în īn
3. ing:空韻
4. ipip i̍p
5. itit i̍t
6. ik:空韻
計共30a á à â ā a áⁿ àⁿ âⁿ āⁿ ah a̍h ah a̍ⁿham ám àm âm ām an án àn ân ān ap a̍p at a̍t ak a̍k
2. 入聲韻尾(漢語入聲)ap ip op iap at it ut iat oat ak ek ok iak iok
3. 鼻音韻母:m ng

         1.鼻音韻尾「符號」 3 个:「m  n  ng(am  an  ang)
入聲韻尾「符號」 3 个:「p  t  k(ap  at  ak)

開尾韻母
基本韻母: a              (1  2  3  5  7 五調)
(喙空發聲,會當牽聲----)
a        a------     東亞a         東亞a------
á       á---    囡仔á         囡仔á---
à        à---         à             à--
â        â------                  麻麻       麻麻bâ------
ā      ā----    是也ā    是也ā-----
鼻化韻母:a+           (1  2  3  5  7 五調)
(喙空鼻空同時發聲 會當牽聲----)
a      a------      穿衫sa      穿衫sa------
á      á---      無膽       無膽---
à      à---      擔擔       擔擔---
â      â------      重耽       重耽------
ā     ā----           粿餡ā    粿餡ā----
喉塞音:a+h      h是韻尾喉塞符號
(4  8 二調)(a---牽聲;h韻尾喉塞)

ah      a---h         雞鴨ah     雞鴨a---h

a̍h    a̍---h       三盒a̍h   三盒a̍---h
喉塞鼻音:a +h         h是韻尾喉塞符號
(4  8 二調)(a---牽聲;h韻尾喉塞)

ah    a---h        你講sah            你講sa---h

a̍h  a̍---h     你講sa̍h                你講sa̍---h
閉尾韻母
鼻音韻母:m n ng   (鼻空發聲 會當牽聲----)

1. m n ng 單獨發聲號做「鼻音韻母」
         m  ḿ    mh      m̍h  n  ng  ńg  ǹg  ngh  n̂g  n̄g  n̍gh

2. m n ng 囥踮「基本韻母/喉塞音」頭前是「鼻音聲母
         ma      mah  na      nah  nga  ngá  ngà  ngah

3. m n ng 囥踮「基本韻母」後壁號做「鼻音韻尾韻母」
        am  ám  àm  âm  ām  an  án  àn  ân  ān  ang  áng  àng  âng
鼻音韻尾韻母:am  an  ang  (鼻空發聲 會當牽聲----)
開尾韻母
閉尾韻母
一般講話
牽聲
鼻空發聲(有聲)
a
m
am
a-----m
m雙唇閉塞〔上下唇緊閉〕
a
n
an
a------n
n舌齒閉塞〔舌尖頂住齒後〕
a
ng
ang
a-----ng
ng軟顎閉塞〔舌根頂住軟嘴蓋〕


鼻音韻尾韻母:am  an  ang   (鼻空發聲 會當牽聲----)
【註】:歌唱時,韻尾輕輕收音,好聽; 韻尾傷早收音,充滿鼻聲.
例句
講話
牽聲
(韻尾輕輕收音)
牽聲
(韻尾傷早收音)
盈暗
盈暗àm
盈暗à-----m̀
盈暗àm̀-----
平安
平安an
平安a-----n
平安an------
嫁翁
嫁翁ang
嫁翁a-----ng
嫁翁ang------


漢語入聲:p  t  k (韻尾閉塞無聲)

韻尾p  t  k 只有嘴形 單獨袂當發聲
p  t  k 韻尾kap m  n  ng 韻尾對應, p  t  k 無聲, m  n  ng 有聲
1. p  t  k 囥踮「基本韻母/喉塞音」頭前是「聲母
pa      pah  ta      tah  ka      kah  
2. p  t  k 囥踮「基本韻母」後壁號做「漢語入聲」
ap  a̍p  at  a̍t  ak  a̍k
漢語入聲:p  t  k (韻尾閉塞無聲)

開尾韻母
閉尾韻母
一般講話
a牽聲
a------
韻尾p/t/k閉塞(無聲)
a
p
ap
a-----p
p雙唇閉塞〔上下唇緊閉〕
a
t
at
a-----t
t舌齒閉塞〔舌尖頂住齒後〕
a
k
ak
a-----k
k軟顎閉塞〔舌根頂住軟嘴蓋〕
漢語入聲:p  t  k (韻尾閉塞無聲)
【註】:歌唱時, 韻尾閉塞無聲, 才有合韻.

例句
講話
a牽聲
(韻尾無聲)
韻尾p/t/k閉塞(無聲)
氣壓
氣壓ap
氣壓a-----p
p雙唇閉塞〔上下唇緊閉〕
拍結
拍結at
拍結ka-----t
t舌齒閉塞〔舌尖頂住齒後〕
把握
把握ak
把握a-----k
k軟顎閉塞〔舌根頂住軟嘴蓋〕

例句
平常講話
牽聲一
牽聲二
澹濕
tâm-sip
tâ~~m-si~~p
tâm~~-sip
吸痰
khip-thâm
khi~~p-thâ~~m
khip-thâm~~
坦直
thán-ti̍t
thá~~n-ti̍~~t
thán~~-ti̍t
一瓶
chi̍t-pân
chi̍~~t-pâ~~n
chi̍t-pân~~
紅竹
âng-tek
â~~ng-te~~k
âng~~-tek
色情
sek-chêng
se~~k-chê~~ng
sek-chê~~ng

羅馬字韻母設計分析
韻母結構由下面「字母」「符號」組成:
開尾韻母:
基本韻母 16 个:「a   e   i   o͘  u   o  ai   ia   oa   ui   au   iau   oai   io   oe   iu
鼻化韻母「符號」1 个:「(a   e   i   o͘ⁿ  u   o )
喉塞音「符號」 1 个:「h (ah   eh   ih   o͘h  uh   oh )
喉塞鼻音「符號」 1 个:「h(ah   eh   ih   o͘ⁿh  uh   oh )
閉尾韻母:
鼻音韻尾「符號」 3 个:「m  n  ng(am  an  ang)
入聲韻尾「符號」 3 个:「p  t  k(ap  at  ak)
閉尾韻:鼻音韻尾「m  n  ng
m  n  ng
m  n  ng
鼻音韻尾韻母由a  e  i   o͘  u  ia   oa   io8个字母後壁加添m/n/ng鼻音韻尾「符號」組成
鼻音韻尾韻母:am  im  om  iam  an  in  un  ian  oan  ang  eng  ong  iang  iong
閉尾韻:入聲韻尾「p  t  k
p  t  k
p  t  k
漢語入聲由鼻音韻尾韻母對應轉化:am/ap  im/ip  om/op  iam/iap  an/at  in/it  un/ut  ian/iat  oan/oat  ang/ak  eng/ek  ong/ok  iang/iak  iong/iok
漢語入聲:ap  ip  op  iap  at  it  ut  iat  oat  ak  ek  ok  iak  iok
a        á        à                 â        ā                 [基本韻母]
                            ah                        a̍h      [喉塞音]
a      á      à                â      ā                [鼻化韻母]
                            ah                       a̍ⁿh    [喉塞鼻音]
am     ám     àm              âm     ām              [鼻音韻尾韻母]
                            ap                        a̍p      [漢語入聲]
an      án      àn               ân      ān               [鼻音韻尾韻母]
                            at                         a̍t       [漢語入聲]
ang    áng    àng             âng    āng             [鼻音韻尾韻母]
                        ak                    a̍k    [漢語入聲]

羅馬字韻母設計分析(e為例)
e        é        è                 ê        ē                 [基本韻母]
                            eh                        e̍h      [喉塞音]
e      é      è                ê      ē                [鼻化韻母]
                            eh                       e̍ⁿh    [喉塞鼻音]
em     ém     èm              êm     ēm              [鼻音韻尾韻母]
                            ep                        e̍p      [漢語入聲]
en      én      èn               ên      ēn               [鼻音韻尾韻母]
                            et                         e̍t       [漢語入聲]
eng    éng    èng             êng    ēng             [鼻音韻尾韻母]
                        ek                    e̍k   [漢語入聲]
羅馬字韻母設計分析(i為例)
i        í        ì                  î        ī                 [基本韻母]
                            ih                         i̍h      [喉塞音]
i       í       ì                î       ī                [鼻化韻母]
                            ih                        i̍ⁿh     [喉塞鼻音]
im     ím     ìm               îm     īm              [鼻音韻尾韻母]
                            ip                         i̍p      [漢語入聲]
in      ín      ìn                în      īn               [鼻音韻尾韻母]
                            it                          i̍t       [漢語入聲]
ing     íng     ìng              îng     īng              [鼻音韻尾韻母]
                        ik                     i̍k    [漢語入聲]
羅馬字韻母設計分析(o͘為例)
o͘        ó͘        ò͘                 ô͘        ō͘                 [基本韻母]
                            o͘h                        o̍͘h      [喉塞音]
o͘ⁿ      ó͘ⁿ      ò͘ⁿ                ô͘ⁿ      ō͘ⁿ                [鼻化韻母]
                            o͘ⁿh                       o̍͘ⁿh    [喉塞鼻音]
o͘m     ó͘m     ò͘m              ô͘m     ō͘m              [鼻音韻尾韻母]
                            o͘p                        o̍͘p      [漢語入聲]
o͘n      ó͘n      ò͘n               ô͘n      ō͘n               [鼻音韻尾韻母]
                            o͘t                         o̍͘t       [漢語入聲]
o͘ng    o͘ng    o͘ng             ô͘ng    ō͘ng             [鼻音韻尾韻母]
                        o͘k                    o̍͘k   [漢語入聲]
羅馬字韻母設計分析(u為例)
u       ú       ù                 û       ū                 [基本韻母]
                            uh                        u̍h     [喉塞音]
u      ú      ù               û      ū               [鼻化韻母]
                            uh                       u̍ⁿh    [喉塞鼻音]
um    úm    ùm              ûm    ūm              [鼻音韻尾韻母]
                            up                        u̍p     [漢語入聲]
un     ún     ùn               ûn     ūn               [鼻音韻尾韻母]
                            ut                         u̍t      [漢語入聲]
ung    úng    ùng             ûng    ūng             [鼻音韻尾韻母]
                        uk                    u̍k   [漢語入聲]
羅馬字韻母設計分析(o為例)
o        ó        ò                 ô        ō                 [基本韻母]
                            oh                        o̍h      [喉塞音]
o      ó      ò                ô      ō                [鼻化韻母]
                            oh                       o̍ⁿh   [喉塞鼻音]
om     óm     òm              ôm     ōm              [鼻音韻尾韻母]
                            op                        o̍p      [漢語入聲]
on      ón      òn               ôn      ōn               [鼻音韻尾韻母]
                            ot                         o͘t       [漢語入聲]
ong    ong    ong             ông    ōng             [鼻音韻尾韻母]
                        ok                    o̍k   [漢語入聲]
羅馬字韻母設計分析(o͘o)
o」韻只有[基本韻母][喉塞音]:
o        ó        ò                 ô        ō                 [基本韻母]
                            oh                        o̍h      [喉塞音]

所以「o͘」韻的「o͘ 簡化為「o:
o      ó      ò                ô      ō                [鼻化o͘ ]
                            oh                       oh    [喉塞o͘ ]
om     óm     òm              ôm     ōm              [鼻音韻尾o͘ ]
                            op                        o̍p      [漢語入聲o͘ ]
ong    ong    ong             ông    ōng             [鼻音韻尾o͘ ]
                        ok                    o̍k   [漢語入聲o͘ ]



沒有留言:

張貼留言